Het Fortis-schandaal, en de bredere context van de financiële crisis in België, leidde tot heel wat publieke verontwaardiging en politieke debatten, maar weinig of geen gerechtelijke veroordelingen van topfiguren. Hier zijn de belangrijkste punten:
1. Strafrechtelijke onderzoeken
Er werden onderzoeken gevoerd naar mogelijke misleiding van beleggers en onjuiste informatieverstrekking, maar deze resulteerden uiteindelijk niet in zware strafrechtelijke sancties tegen individuen.
Paul Votron: Hij was niet rechtstreeks juridisch verantwoordelijk voor de val van Fortis, al bleef hij symbool staan voor het falen van het management. Votron heeft geen strafrechtelijke veroordeling gekregen.
Overige bestuurders: Andere toplui, zoals Filip Dierckx en Herman Verwilst, werden onderzocht, maar uiteindelijk werd niet bewezen dat ze opzettelijk wetten overtraden.
2. Boetes en schikkingen
Hoewel er geen grote veroordelingen waren, werden er wel financiële gevolgen opgelegd:
- In 2018 schikte Ageas (de rechtsopvolger van Fortis) met een recordbedrag van €1,3 miljard om beleggers te compenseren voor de geleden schade. Dit was een collectieve schadevergoeding, maar geen persoonlijke verantwoordelijkheid van voormalige bestuurders.
3. Politieke gevolgen
De crisis leidde tot een vertrouwensbreuk in de Belgische politiek en financiële wereld:
- Yves Leterme (toenmalig premier) en zijn regering kwamen onder vuur te liggen omdat ze zouden hebben ingegrepen in gerechtelijke onderzoeken naar de splitsing van Fortis. Dit leidde in 2008 tot de val van zijn regering.
Samenvatting met een vleugje sarcasme
Kortom, terwijl spaarders en kleine beleggers de rekening mochten betalen, bleven de topfiguren grotendeels buiten schot. Het lijkt erop dat je in de financiële wereld niet per se wetten moet breken om chaos te veroorzaken—zolang je een goed advocatenteam en een royaal contract hebt, kun je rustig vertrekken met je gouden parachute. En de belastingbetaler? Die vangt de val wel op.
Paul Votron, de voormalige CEO van Fortis, had vóór 2008 een jaarsalaris dat naar schatting rond de €2,5 miljoen lag, inclusief bonussen en voordelen. Dat is ongeveer wat een gemiddelde Belg zou verdienen… als die 83 jaar onafgebroken zou werken zonder ooit vakantie te nemen….
Of, om het anders te zeggen: hij kreeg elke dag meer betaald dan wat de meeste spaarders verloren zagen gaan toen Fortis instortte. Maar hé, waarschijnlijk had hij een hele zware werkweek—misschien wel 35 uur?
Na 2008 ging het jaarsalaris van Paul Votron flink omlaag, vooral omdat hij… geen baan meer had bij Fortis. Maar laten we eerlijk zijn, met zijn gouden handdruk en eerdere verdiensten hoefde hij waarschijnlijk niet ineens op Black Friday te wachten voor korting op wc-papier.
Misschien dat hij later voor minder spectaculaire bedragen aan de slag ging, maar waarschijnlijk verdiende hij nog steeds genoeg om zich geen zorgen te maken over dure boter bij de bakker. Als hij al gewerkt heeft, natuurlijk—het pensioenleven is tenslotte ook een optie als je Fortis-CEO bent geweest.
Paul Votron kreeg na zijn vertrek bij Fortis in juli 2008 een uittredingsvergoeding van naar schatting €1,3 miljoen, ondanks de financiële chaos waarin de bank verkeerde. Dat bedrag bestond uit een combinatie van een ontslagvergoeding en andere contractuele verplichtingen.
Bonussen of extraatjes na 2008:
- Bonussen? Nee, die kreeg hij niet meer. Maar laten we eerlijk zijn: als je al €1,3 miljoen meekrijgt bij je vertrek, is dat eigenlijk gewoon een bonus op zichzelf. Of noem het een “bedankt-dat-je-ging-premie.”
- Ontslagvergoeding: De vergoeding werd destijds sterk bekritiseerd omdat Fortis op de rand van de afgrond stond en gered moest worden door de overheid (lees: belastingbetaler). Toch hield men zich strikt aan de afspraken uit zijn contract. Want regels zijn regels, zeker als ze in jouw voordeel werken.
Ironie van het verhaal:
Terwijl spaarders en aandeelhouders zware verliezen leden, hoefde Votron zich waarschijnlijk alleen druk te maken over welk luxeresort hij zijn “emotionele schade” ging verwerken. Of over de vraag of hij die €1,3 miljoen in aandelen Fortis moest herinvesteren… Oh, wacht, dat was misschien niet zo’n goed idee.
De moraal van het verhaal:
Hoewel de wereld in 2008 aan de rand van de afgrond stond, zagen de mensen die het schip hadden doen zinken geen reden om hun bankrekening te legen. In plaats daarvan gaven ze zichzelf “exit-bonussen” en “herstructureringspremies”—de enige mensen die echt profiteerden van de crisis, waren de executives die het meeste risico hadden genomen zonder de gevolgen te dragen.
Het was een les in de ongebreidelde zelfverrijking, waar de welbekende uitdrukking “verliezen delen, winsten behouden” werkelijkheid werd—tenzij je natuurlijk een bankier was.